
Ateistlerin Yahudi Kutsal Kitabı’nda en sık örnek gösterdiği ayetlerden biri şudur:
Ve oradan Beyt-el’e çıktı; ve o yolda çıkarken, şehirden küçük çocuklar çıktılar, ve onunla eğlendiler, ve kendisine dediler: Çık, kel; Çık, kel!
Ve arkasına dönüp onları gördü, ve Rab’bin ismiyle onlara lânet etti. Ve ormandan iki dişi ayı çıktı, ve onlardan kırk iki çocuğu yırttılar.
Ve oradan Karmel dağına gitti, oradan da Samiriyeye döndü.
2 Krallar 2: 23-25 (Hristiyan Çevirisi)
Bu çeviriye göre, başının “kel” olması ile ilgili şaka yapan çocuklara Peygamber Elişa lanet eder, Tanrı’da Elişa’nın bu laneti üzerine çocukların üzerine iki dişi ayı gönderir, ayılar da çocukları öldürür.
Ne vahşi bir kitap! Ne canavar, gaddar bir Tanrı! Alt tarafı bir şaka yaptı diye, küçük çocukları öldüren bir Tanrı!
Ayetin orijinalini görelim:

“Çocuklar” olarak tercüme edilen “ne’arim” ya da tekil olarak “na’ar” kelimesinin geniş bir kullanım alanı vardır. Bebek Moşe’den (Çıkış 2:6), tamamen yetişkin Absalom’a (2 Samuel 14:21) kadar birçok kişiyi tanımlayabilir. Bir “na’ar“, örneğin, hizmetkarlar (Yaratılış 22:3), silahlarını taşıyan uşak (Hakimler 9:54), kralın görevlileri (2 Krallar 19:6) veya Koen Eli’nin “değersiz” oğulları koenlerdir (rahiplerdir) (1 Samuel 2:12-17).
Başka örnekler de verelim:
Yaratılış 14:24’te savaşan “ne’arim” elbette çocuklar değildi.
Yaratılış 22:3 ve 22:5, 22:19’da Avram’ın yanına aldığı iki gençten (na’ar) biri Yişmael, 40 veya 51 yaşındaydı.
Yaratılış 22:12’de “na’ar” Yitshak 26 veya 37 yaşındaydı.
Yaratılış 34:19’da Dina ile evlenmek isteyen “na’ar” elbette çocuk değildi.
Yaratılış 37:2’de “na’ar” Yosef 17 yaşındaydı.
Yaratılış 41:12’de “na’ar” Yosef, 31 yaşındaydı.
Yeoşua 6:23’te Eriha’ya giden “hane’arim” casuslardır.
“na’ar” kelimesi Yahudi Kutsal Kitabı’nda çeşitli anlamlarda yaklaşık 240 ayette bulunmaktadır.
A) “Na’ar” kelimesi – sadece küçük çocuk anlamına gelmez:
Tanah boyunca na’ar kelimesi:
Hem genç erkek, yani delikanlı (teenager-young adult),
Hem de çocuk anlamında kullanılır.
ÖRNEKLER:
a) Yosef, 17 yaşında bir “na’ar” olarak adlandırılır:
Bereşit 37:2
“Yosef, 17 yaşında bir genç (נַעַר) olarak kardeşleriyle birlikte koyun güdüyordu.”
Yani çocuk değil, ergen.
b) Şemuel, Mişkan’da görevli iken “na’ar” olarak geçer:
1 Şemuel 3:1
“Genç (נַעַר) Şemuel, Eli’nin hizmetinde Tanrı’ya hizmet ediyordu.”
Burada da çocuk değil, hizmet eden genç adam anlamı vardır.
c) Meşa kralı, savaşta “na’ar” sözcüğüyle anılır:
2 Krallar 3:21
“Moav’ın her savaşçı genci (נַעַר) silahlandı.”
Buradaki “na’ar” kelimesi açıkça askerlik çağındaki genç adamları ifade eder.
B) “Katan” kelimesi – mutlaka yaş küçüklüğü değil, statü küçüklüğünü de gösterir:
Katan hem yaşça küçük, hem de sosyal olarak daha önemsiz kişi anlamına gelir.
Örnek:
Bereşit 29:16 – Lavan kızlarını tanıtırken:
“Büyüğün adı Lea, küçüğün (ketana) adı Rahel’di.”
Burada küçük, sadece yaşla değil, sıralama ve rollerle ilgilidir.
BAĞLAMSAL KANIT: Neden gerçek çocuklar değildir?
A) Beytel – Putperestliğin merkezi
Bu olay, Beytel kentinde geçer (2 Krallar 2:23).
Beytel, Yarovam’ın altın buzağısının kurulduğu yerdir (1 Krallar 12:28-33).
Burada görevli olanlar, Tanrı’nın otoritesine karşı düşman olan genç rahipler ve siyasi figürlerdi.
Bu nedenle metindeki “çocuklar”:
Rastgele sokaktaki masum çocuklar değil,
Elişa’yı tehdit eden, teolojik olarak karşıt bir grubun üyeleri olarak görülür.
Örneğin RaDaK (Rabbi David Kimhi) şöyle yazar:
“Bunlar gerçek çocuklar değildi. Bunlar Elisha’yı ve onun mesajını aşağılayan düşmanca genç adamlardı. Kel kafalı ifadesi, Eliahu’ya ve göğe çıkışına alaycı bir göndermeydi.”
Raşi şöyle yazar:
“Buradaki ‘na’arim’ kelimesi fiziksel yaşla ilgili değil; ahlaki eksiklik ve Tanrısal düzene karşı gelen gençliği ifade eder.”
SONUÇ OLARAK:
Tanah’ta “na’arim ketanim” ifadesi, bağlama göre:
Gerçek çocukları değil,
Ahlaken olgunlaşmamış, ama fiziken genç ve sorumluluk sahibi bireyleri,
Toplumsal veya dini karşıtlığı olan genç adamları ifade eder.
Bu nedenle 2 Krallar 2:23-25’te geçen kişiler, sıradan çocuklar değil;
Tanrı’nın temsilcisini küçümseyen, karşıt düzenin genç aktörleridir. Yeşaya 3:4’te benzer ifade bulunmaktadır:
Yeşaya 3:4
“Ve na’arim (gençler / delikanlılar) yöneticileri olacak,
ve ta’alulim (çocukça davrananlar / akılsızlar) onlara hükmedecek.”
1. Yaş değil zihniyet önemlidir.
“Na’arim” kelimesi burada kronolojik yaştan çok olgunluk eksikliği ve otoriteye uygun olmama anlamındadır.
Bu, 2 Krallar’daki “na’arim ketanim”in de yaşça küçük değil, ruhsal ve ahlaki açıdan küçük kişiler olduğuna delil oluşturur.
2. “Ta’alulim” – Akılsız liderler
Tanrı’nın yargı ifadesi olarak kullanılır: “Size layık olduğunuz liderliği veriyorum: akılsızlar!”
Bu, düzenin çöküşüne işarettir.
Bu bağlamda:
2 Krallar 2:23’te Elişa’ya alaycı şekilde yaklaşan “na’arim ketanim” de,
Yeşaya’nın tarif ettiği akılsızca davranan, otoriteyi tanımayan gençliktir.
| Kriter | Yeşaya 3:4 | 2 Krallar 2:23 |
|---|---|---|
| “Na’arim” | Genç, olgunlaşmamış yöneticiler | Tanrı’ya meydan okuyan genç adamlar |
| Ruh hali | Çocukça, sorumsuz, otorite karşıtı | Peygambere hakaret eden, alaycı |
| Yaş değil, ruhsal düzey | Ana vurgu zihinsel ve ruhsal küçüklük | “ketanim” bu bağlamda ahlaki küçüklük anlamındadır. |
Benzer şekilde, 2 Krallar 2:23’te kullanılan aynı İbranice kelime grubu “na’ar katan“, örneğin, Edomlu “genç” Hadad (1 Krallar 11:17) adlı oldukça yetişkin bir asiyi tanımlamak için kullanılmaktadır. Aynı şekilde, Kral Şelomo tahta geçtiğinde, Şelomo “na’ar katan” olarak tanımlanır (1 Krallar 3:7). Edomlu Hadad elbette bir çocuk değildi ve Kral Şelomo ne açıdan “na’ar katan“dı? Örneğin, Abarbanel’e göre Şelomo’nun kendisini bu biçimde tanımlaması alçakgönüllüğünü ve önündeki görevi yerine getirme konusundaki yoksunluğunu göstermektedir. Ayetin kalanındaki, “çıkmayı ve girmeyi bilmem” sözü de liderlik yeteneklerinin henüz gelişmediğini belirtir.
Başka örnekler de verelim:
Yaratılış 1:16’da Ay, küçük “katan” ışık kaynağıdır.
Çıkış 18:22 ve 18:26’da küçük “katan” davalar vardır.
Çölde Sayım 22:18’de küçük “katan” iş vardır.
Yasa’nın Tekrarı 1:17’de dinlenilecek “katan” küçük davayı, yoksul kişiyi veya daha az itibar sahibi kişiyi ifade eder.
“katan” kelimesi Yahudi Kutsal Kitabı’nda çeşitli anlamlarda yaklaşık 101 ayette bulunmaktadır.
na’arim ketanim ifadesinin akılsızca davranan, otoriteyi tanımayan, Tanrı’nın temsilcisini küçümseyen, karşıt düzenin genç aktörleri oldukları Sotah 46b’de açıklanmıştır:
Elişa’ya şöyle dediler: “Çık, buradan, çünkü; bizim için bu yeri “kel”, yani “çıplak” kıldın.” Daha önce Eriha şehrine su sağlayarak geçimlerini sağlamışlardı. Elişa şehrin kendi suyunu tatlandırarak hizmetlerini gereksiz kılmıştı. “Genç erkekler [ne’arim ketannim]” (ne’arim: genç erkekler) (ketannim: küçük, genç) tanımlamasının anlamı nedir? Ayetin ya “küçük, genç” ya da “genç erkekler” demesi beklenirdi, ama ikisini birden söylemesi değil. Rabbi Elazar şöyle der: “Genç erkekler [ne’arim]” kelimesi onların mitsvalardan yoksun [meno’arim] oldukları anlamına gelir; “genç [ketannim]” kelimesi, geçimlerini başka herhangi bir yolla kazanabileceklerine dair Tanrı’ya hiç güvenleri olmamamaları nedeniyle, inançlarının az olduğu anlamına gelir [ketannei amana]. Bilgelerimiz şöyle öğretmiştir: Onlar genç erkeklerdi, yani yaşları çoktan ermişti, ama küçük çocuklar gibi kendilerini küçük düşürmüşlerdi.
Sotah 46b
Neden ayı?
Literal düzeyde:
Eski İsrail coğrafyasında ayılar gerçekten mevcuttu (özellikle Şeria’nın doğusu ve ormanlık bölgeler).
Ayılar özellikle ani, öngörülemez ve ölümcül saldırılarıyla bilinir.
Dişi ayı, yavrusunu korurken en saldırgan memelilerden biridir.
Sembolik düzeyde:
Tanah’ta Ayı = Tanrısal Yargı
- Hoşea 13:8
“Ben ayı gibi üzerlerine saldıracağım, kalbini parçalayacağım.”
Ayı, burada Tanrının şiddetli yargı yönüdür.
- Mişle (Süleyman’ın Özdeyişleri) 17:12
“Bir dişi ayıyla karşılaşmak, ahmakla karşılaşmaktan iyidir.”
Ayı, burada kaosun taşıyıcısıdır.
Kutsal Kitabınızı bilin!
Kutsal Kitabınızı bilirseniz, kimse inancınızı ve Tanrı ile olan bağlantınızı çalamaz.