(לשון הרע)‎ kelime karşılığı olarak “kötü dil” demektir. Alaha açısından “aleyhte konuşma” demektir.

1. Anlatılanlar dogru bile olsa bir başkasının aleyhinde konuşmak yasaktır.

2. Biri çok ısrar etse, hatta ısrar eden. kişinin babası ya da ögretmeni olsa bile, konuşma sırasında Laşon Ara olacaksa, bir başkasından bahsetmek yasaktır. 

3. Laşon Ara olabilir endişesiyle başkasından bahsetmek istemeyen biri,kendisine bu tavrından dolayı bağıracaklar ya da onu küçük düşürecek sözler söyleyecekler, “sen aptal bir Hasid’sin [sofu]” diyeceklerse bile, her şeye rağmen konuşması yasaktır. 

4. Aynı şekilde, Laşon Ara endişesiyle başkasından bahsetmediği takdirde işinde zarara ugrayacaksa, ya da onu işten atacaklarsa ve bunun sonucunda ailesini geçindiremeyecek bir duruma düşecekse bile, konuşup o kişinin aleyhinde sözler sarfetmek yasaktır. 

5. Bir kişi başkası aleyhinde konuşurken, arada kendi aleyhinde de konuşuyorsa bile, yaptığı Laşon Ara sayılır.

6. Kötü niyetle olmayıp, sadece şaka amaçlı bile olsa. Laşon Ara konuşmak yasaktır. 

7. Bir kişinin aleyhinde konuşuyor ama ismini vermiyorsa bile, eğer konunun gidişatından kimden bahsedildigi anlaşılıyorsa, bu da Laşon Ara’dır. 

8. Biri Laşon Ara konuşurken, bir başkasının dinlemesi, hiçbir kötü niyeti yoksa  ve sadece dinliyorsa bile yasaktır. 

9. Kişi, Laşon Ara yapılan bir yerde hiç bulunmamaya gayret etmelidir. Laşon Ara konuşulan yerden anında kaçmak gerekir. Eğer bulunduğu yerden uzaklaşamıyorsa, başkası aleyhine konuşulan bu sözlere hiçbir şekilde inanmayacagına dair kendi kendine karar almalıdır. Laşon Ara yapan kişilerin yanında durmak zorunda ise bile onları tasdik eden hiçbir işaret yapmamalı ve hep susmalıdır. Dahası, onlar konuşurken anlayabilecekleri şekilde durumdan duyduğu memnuniyetsizliğini ifade etmesi en iyisidir. 

10. Bir kişiden Laşon Ara dinlemek nasıl yasaksa, bunu iki veya daha fazla kişiden dinlemek de aynı şekilde yasaktır. 

11. Laşon Ara’yı kimin konuştuğu fark etmez. Erkek-kadın, yakın-uzak kim olursa olsun hiçbir fark yoktur. 

12. Laşon Ara basit kişilere bile yasaklandığına göre, elbette bir Haham için daha da büyük bir yasaktır. Onun günahı daha büyüktür. 

13. Bir kişi “filanca kişi şöyle şöyle yaptı, ailesi de şöyle şöyleydi ve aynı şeyi onunla ilgili de duydum” gibi şeyler söyleyip söz konusu kişi hakkında kötü konuşmalar yaparsa, bu Laşon Ara’dır. Hahamlarımız şöyle demişlerdir: “Üç günah için kişiye bu dünyada ceza verilir ve gelecek dünyada yeri yoktur: Putperestlik; kendisine yasak olan birisiyle ilişkiye girmek ve kan dökmek. Laşon Ara ise bu üç günahın hepsine bedeldir.”¹

14. Başkası hakkında kötü konuşmak kadar onun malı hakkında kötü konuşmak da yasaktır.²

15. Arkadaşı hakkında kötü nam çıkarana hiçbir zaman af yoktur.³

16. Laşon Ara konuşan bir Yahudi, Tanrısı’nı inkar etmiş gibidir⁴ 

17. Yeruşalayim’in yıkılmasının ve Bet-Amikdaş’ın yakılmasının sebebi Laşon Ara günahıdır.

18. Kendini Laşon Ara konuşmaktan sakınmayı bilen kişi, canını çok büyük kötülüklerden korur.⁵

19. Laşon Ara konuşan da dinleyen de köpeklere atılmayı hak eder.⁶ 

20. Oğlum, başkalarının kusurlarını arayan ve Laşon Ara konuşan kişiler görürsen onlardan kaç ve onları kötü kişiler olarak kabul et. Emin ol ki esas kusurlu olan kendileridir.⁷

21. Laşon Ara, yaydan çıkıp hızla öldüren bir oka benzer.⁸ 

22. Laşon Ara konuşan kişilerin yaşadıgı semtte bile oturmak yasaktır. Bu durumda bu kişilerin yanında oturmak ve onları dinlemek de elbette yasaktır.⁹

23. Şelomo Ameleh, Mişle kitabında şöyle der: “Ölüm ve yaşam, dile bağlıdır”

Yalkut Şimoni’nin Tehilim ile ilgili bölümünde şu olay anlatılır:

“Pers krallarından biri hastadır ve doktorlar ona, iyileşmesi için aslan sütü içmesi gerektiğini söylemişlerdir. Sarayda çalışan personelden biri bu görevi üstlenir. Kraldan on tane keçi ister. İsteği hemen yerine getirilir ve adam şehirden uzakta bir yerde bulunan aslan yuvalarına gider. Dişi bir aslan yavrusunu emzirirken uzaktan ona bir keçi atar. Aslan hemen keçiyi kapıp yer. İkinci gün biraz daha yaklaşır ve bir keçi daha fırlatır. Birkaç gün aynı şekilde devam eder Ve bu şekilde aslanın yanına tamamen yaklaşmayı başararak sütünü almayı becerir.

Neşe içinde dönerken yorgunluktan yolda uyuyakalır ve bir rüya görür. Vücudunun tüm organları kendi aralarında münakaşa etmektedirler. Ayaklar şöyle derler: “Ayaklar gibi başka bir organ yoktur. Biz yürümeseydik bu süt alınamazdı”,Eller ise şöyle demektedirler: “Bizim gibisi yoktur. Biz olmasaydık hiçbir şey olmazdı”. Kalp ise “Ben bu fikri vermeseydim, siz hiçbir işe yaramazdınız” der. Dil ileri atılıp “Ben konuşmasaydım hiçbir şey olmazdı” diye fikrini söyler. Tüm organlar ona itiraz edip şöyle derler: “Sen kendini bize benzetmeye nasıl cüret edebilirsin. Sen iki kale arasında yaşıyorsun ve diğer organlar gibi fikir yürütme yetkin yok. Bunun üzerine dil onlara “Hepinize aslında benim hükmettiğimi bugün size göstereceğim” der.

Adam uyanır ve kralın yanına gider. Sütü krala sunarken agzından şu sözler dökülür: “İşte sayın kralım, köpek sütünü getirdim.” Kral bunu bir alay olarak kabul eder ve sinirlenerek derhal adamı asmalarını emreder. Onu götürürlerken tüm organlar ağlamaya başlarlar. Dil onlara şöyle der: “Ben sizin hiçbir şeye yaramadığınızı söylemedim mi? Ben sizi kurtaracağım; ama siz de benim hükmettiğimi kabul etmeniz gerekir.” Onlar da kabul ederler. Cellatlara şöyle seslenir: “Beni kralın yanına götürün, belki beni affeder.” Onu kralın yanına götürürler ve krala şöyle der: 

“Ey kral, niçin beni asmalarını emrettiniz?” 
“Ben sana aslan sütü dedim, sen ise bana köpek sütü getirdin!”
“Lütfen sütü kontrol ettirir misiniz?” 

Kral sütü kontrol ettirir ve sütün gerçekten aslan sütü olduğu ortaya çıkar. Bu sefer tüm organlar dile teşekkür ederler. İşte “Ölüm ve yaşam, dile baglıdır” sözünün anlamı budur. 

24. Laşon Ara günahından vazgeçip Teşuva yapmak isteyen kişi; öncelikle geçmişte bu günahı işlediği için pişmanlık duymalı ve bunu ağzıyla itiraf edip “Laşon Ara konuşarak günah işledim” diyerek, gelecekte bu günahı tekrarlamama konusunda kalpten bir karar almalıdır.

Ayrıca Laşon Ara yüzünden arkadaşını zarara uğratan bir kişi, bunu ona açıklamalı ve kendisinden özür dilemelidir.¹⁰

NOTLAR:

1. Otsar Arambam.
2. Sefer Torat Hayim Laem Velabat.
3. Yeruşalmi Yoma 48.
4. Erehin 15-2.
5. Midraş Raba 10.
6. Pesahim 118-1.
7. Sefer Maalot Amidot.
8. Midraş Şoher Tov.
9. Rambam, İlhot Deot Alaha 6.
10. İkare İlhot İsure Laşon Ara, Kelal 5.

Kaynak: El Gid Para El Pratikante, Rabbi Nisim Behar.