İstefanos, Elçilerin İşleri 7. Bölüm’de Yahudi tarihi hakkında açıklama yapar ve Avraam’dan başlayıp tarihi bir özet anlatmaya başlar. Ancak, “Kutsal Ruh’un bilgeliği” ile dolu olduğu iddia edilen İstefanos (bakınız: Elçilerin İşleri 6:10) birçok tarihi olayı yanlış aktarır. Tüm çevirilere bakıp, kendiniz kontrol edin!

İstefanos, Elçilerin İşleri 7:4 ile başlar ve Avraam’ın “babası öldükten sonra” Haran’dan ayrıldığını söyler. Bu iddia yanlıştır! Yaratılış 11:26, 32 ve 12:4, Avraam’ın babası hala hayattayken 75 yaşında Haran’dan ayrıldığını söyler. Hesabı kendiniz yapın: Avraam 75 yaşındayken babası Terah 145 yaşındaydı. Terah 205 yıl yaşadı. Yani Terah’ın ölmesi için daha 60 yıl vardı! Kendiniz kontrol edin!

İstefanos, Elçilerin İşleri 7:14’de, Yaakov ile birlikte 75 kişinin Mısır’a gittiğini söyler.

Yusuf haber yollayıp babası Yakup’u ve bütün akrabalarını, toplam yetmiş beş kişiyi çağırttı.

Hristiyan İncili – Elçilerin İşleri 7:14

Bu iddia da yanlıştır! Yaratılış 46:27, Mısır’dan Çıkış 1:5 ve Yasa’nın Tekrarı 10:22 ayetleri Mısır’a inenlerin 70 kişi olduğunu söyler. Kendiniz kontrol edin!

İstefanos, Elçilerin İşleri 7:16’da, Yaakov’un Şekem’e gömüldüğünü ve mezarın Avraam tarafından Hamor oğullarından satın alındığını söyler. Bu iddia da yanlıştır! Yaakov, Hevron’daki Makpela Mağarası’na gömülmüştür, Şekem’e değil! (Şekem ile Hevron arasında yaklaşık 90 km. vardır) Bakınız Yaratılış 23. Bölüm ve Yaratılış 50:13. Kendiniz kontrol edin!

Oğulları onu Kenaan Ülkesi’ne taşıdılar ve onu Mahpela arazisindeki mağaraya gömdüler. Avraam, Mamre’nin bitişiğindeki bu araziyi, Hiti Efron’dan mezarlık arsası olarak satın almıştı.

Yaratılış 50:13

Bunlar, Hristiyanlar’ın Yahudiler’den takip etmelerini istediği kitaptan sadece birkaç örnektir. Hristiyanlar bizden Tora’daki ayetleri dahi doğru aktaramayan bir kitabı takip etmemizi ve vaftiz olacağımızı mı beklemektedir?

Bu yanlışları çözme amacıyla, birçok Hristiyan misyoner,  İstefanos’un Elçilerin İşleri 7:14’te “Yusuf haber yollayıp babası Yakup’u ve bütün akrabalarını, toplam yetmiş beş kişiyi çağırttı” derken, Tora’nın Yunanca çevirisinden, yani Septuaginta’dan (LXX) alıntı yaptığını iddia etmektedir.

İstefanos’un, Septuaginta’dan alıntı yaptığı fikrine başvurmak zorunda kalmadan, Yaratılış Kitabı’nda bahsedilen 70 kişi yerine 75 sayısına nasıl ulaştığına dair başka bir açıklama daha bulunur. Bu açıklamayı birazdan aktaracağım.

Öncelikle, bugün Yunanca Septuaginta dendiğinde neyin kastedildiğine bakalım. Çoğu kişi bu versiyonun ne kadar çok çeviri hatasına sahip olduğundan ve Yahudi Kutsal Kitabı’na göre ne kadar çok sayıda ayette farklılığa sahip olduğundan habersizdir.

İbranice metinlerde şöyle der:

Yosef’in, Mısır’da kendisine doğan oğulları da iki kişiydi. Böylece Yaakov’un Mısır’a gelen ailesinin tamamı, 70 kişidir.

Yaratılış 46:27

Tüm İbranice metinler, Samiri Tora’sı dahil olmak üzere bu ayet üzerinde hemfikirdir. Septuaginta hariç!

Tora’da Mısır’a inenlerin sayısı olan 70, iki kez daha tekrarlanır. Mısır’dan Çıkış 1:5’te şöyle okuruz:

Yaakov’un uyluğundan çıkanların tümünün sayısı, Mısır’da olan Yosef’le birlikte 70’ti.

Mısır’dan Çıkış 1:5

Burada yine, tüm İbranice metinler, Samiri Tora’sı dahil olmak üzere bu ayet üzerinde hemfikirdir. Septuaginta hariç!

Misyonerler, burada Ölüdeniz parşömenlerini devreye sokmaktadır. Ölüdeniz parşömenleri, 4QExodb ve 4QGen-Exoda, Çıkış 1:5 ayetindeki Mısır’a inenlerin sayısını “70” değil “75” olarak yazmaktadır. Bu durumda şu soruyu sormaktadırlar: O halde, Ölüdeniz Parşömenleri Tora’nın yanlış olduğunu gösterip, Septuaginta’yı doğrulamıyor mu?

Bir Ölüdeniz Parşömeni nüshasında bir kelimenin görünmesi onun kusursuz doğru olduğu ve Yahudiler’in bunu bir süre sonra değiştirdiği anlamına gelmez. Ölüdeniz yazmalarının içeriği, tarihi ve Kumran grubu konusunda şu iki yazıyı okuyabilirsiniz:

Ölüdeniz Parşömenleri ve Ölüdeniz Parşömenleri ve Tora’nın Aktarılması

Tora’daki Mısır’dan Çıkış 1:5 ayetine tekrar bakalım:

Yaakov’un uyluğundan çıkanların tümünün sayısı, Mısır’da olan Yosef’le birlikte 70’ti.

4Q13 Exodb  parşömeni Çıkış 1:5 ayetini şöyle yazmaktadır:

Yaakov’un uyluğundan çıkanların tümünün sayısı yetmiş beş’ti.

Parşömende “Mısır’da olan Yosef’le birlikte” kısmı yer almamaktadır.

İbranice, sırasıyla şu kelimeler yazılmıştır:

BEŞ YETMİŞ CAN

4Q1 parşömeni Çıkış 1:5 ayetini şöyle yazmaktadır:

Yakup’un uyluğundan çıkan bütün ruhlar yetmiş beş  ve Yusuf zaten Mısır’daydı.

İbranice, sırasıyla şu kelimeler yazılmıştır:

YETMİŞ BEŞ CAN

İki parşömen parçası da birbiri ile uyumlu değildir. Kelimelerin sırası değişmekte ve bazı kelimeler eksilmektedir.

Bir dakika! Bu konuda misyonerlerin size Ölüdeniz Parşömenleri ile ilgili söylemediği bir şey olabilir mi?

Misyonerler, 4Q11 PaleoGenesis-Exodus parşömeninden neden bahsetmemektedir? Amaç, seçilmiş verileri yaymak, propagandalarına uygun olmayan verileri ise gizlemektir.

Ölüdeniz Parşömenleri’nde sadece Çıkış 1:5 ayetine ait parçalar bulunmuştur. Yaratılış 46:27, Yasa’nın Tekrarı 10:22 ayetlerine ait parçalar bulunmamıştır. Bu nedenle Ölüdeniz Parşömenleri’nde Yaratılış 46:27, Yasa’nın Tekrarı 10:22 ayetlerinin hangi versiyonu olduğunu bilinmemektedir.

Tora’ya dönelim:

70 sayısı bir kez daha Yasa’nın Tekrarı 10:22’de bulunur:

Yetmiş kişiyle inmişlerdi ataların Mısır’a. Ama şimdi, Tanrın Aşem seni göklerin yıldızları kadar kalabalık hale getirdi.

Yasa’nın Tekrarı 10:22

Burada yine, tüm İbranice metinler, Samiri Tora’sı dahil olmak üzere bu ayet üzerinde hemfikirdir. Mısır’a inenlerin sayısı 70’tir. Ancak bu sefer bir fark vardır: Septuaginta da buna DAHİLDİR!

Kendiniz kontrol edin!

Tanrı, hileleri işte böyle ortaya çıkarmaktadır!

Fakat bekleyin! İşler Septuaginta açısından daha da kötüleşmektedir.

Septuaginta – Yaratılış Kitabı 46. Bölüm

Yaratılış 46. bölümüne geri döndüğümüzde, tüm İbranice metinlerde İsrael oğullarının aşağıdaki sayılarını okuruz. Bunlar, toplamı 70’e eşit olan 33 + 16 + 14 + 7’dir.

Ancak Septuaginta, İbranice metinlerden oldukça farklıdır ve kendisiyle çelişmektedir. Nasıl mı? Görelim. İbranice metinleri, Yunanca Septuaginta ile karşılaştırsak şunları okuruz:

Yaratılış 46:15. ayet Yaakov’un karısı Lea’nın oğullarını sayar – “Tüm oğulları ve kızları [ayrıca torunları] ile birlikte, nüfus [şu aşamada] 33’tür.” Septuaginta da “33” der.

18. ayet Zilpa’nın oğullarını listeler:  “Bu sayılanlar, Lavan’ın, kızı Lea’ya verdiği Zilpa’nın oğullarıdır. [Zilpa] Bunları Yaakov’a doğurdu – [torunlarla birlikte] 16 kişi.”

Septuaginta da “16” der.

Septuaginta’da 20. ayet, İbranice metinlerden tamamen farklıdır. İbranice metinde 19’dan 22’e kadar olan ayetler, Yaakov’un eşi Rahel’in oğullarını Yosef’in ve Binyamin’in oğulları da dahil olmak üzere listeler. Yosef ve Binyamin’in oğullarını isim isim sayar. Toplam ON DÖRT’dür. 22. Ayet şöyle der: “(torunları ile birlikte) tamamı 14 kişi“

İbranice metinler ve Kral James İncili’ne bakıp, isimleri tek tek sayarsanız toplam sayıyı uyumlu biçimde ON DÖRT olarak bulursunuz. Sayalım: Yosef, Binyamin, Menaşe, Efrayim, Bela, Beher, Aşbel, Gera, Naaman, Ehi, Roş, Mupim, Hupim, Ard. Mısır’da bulunan Yosef, Menaşe ve Efrayim dahil olmak üzere 14 kişidir.

Ancak, Septuaginta 20. ayete geldiğinde, 19. ayette listelediği Menaşe ve Efrayim’i listeledikten SONRA, 20. ayette farklı bir liste sunup şöyle der: “….tamamı  18 kişi“!!!

Sonra 25. ayette Yaakov’un karısı Bila’nın oğulları sayılır. “tamamı 7 kişi.” Septuaginta da “7” der.

26. ayette Septuaginta, İbranice metnin 66 sayısına katılır. Burada İbranice metin şöyle der:

Böylece, doğrudan [Yaakov’un] soyundan olan ve Yaakov’la birlikte Mısır’a gelen kişilerin tamamı – Yaakov’un oğullarının eşleri haricinde – toplam 66 kişidir.

Yaratılış 46:26

İbranice metne göre toplayalım: 33 + 16 + 14 + 7 + Levi’nin kızı Yoheved EKSİ Er, Onan, (Bunlar ölmüştü) Yosef, Efrayim, Menaşe = 66. Metin ile tutarlıdır.

66 sayısı Yaakov’un kendisini ve Yosef ile iki oğlu Menaşe ve Efrayim’i hariç tutmaktadır, çünkü; onlar zaten Mısır’da bulunuyorlardı. Bu sayı, Yaakov’un oğullarının eşlerini de İÇERMEZ. Böylece 66 artı bu 4 kişi (Yaakov, Yosef, Menaşe ve Efrayim) toplamda 70 yapar.

Bununla birlikte, Septuaginta 26. ayette toplam 66 kişi olduğunu söylemesine rağmen, kendisinin vermiş olduğu listede toplam sayı 70’e ulaşmıştır ve henüz 27. ayete bile gelinmemiştir!

Septuaginta’ya göre toplayalım: 33 + 16 + 18 + 7 + Levi’nin kızı Yoheved EKSİ Er, Onan, (Bunlar ölmüştü) Yosef, Efrayim, Menaşe = 70.

66 değil! Metin ile tutarlı değildir.

İbranice metinde Yaratılış 46:27 şöyle der:

Yosef’in, Mısır’da kendisine doğan oğulları da İKİ kişiydi. Böylece Yaakov’un Mısır’a gelen ailesinin tamamı, 70 kişidir.

Yaratılış 46:27

İbranice metinde 70 sayısına, 26. ayette bahsedilen 66 kişi artı Yaakov’un kendisi, oğlu Yosef ve iki torunu Menaşe ve Efrayim’in eklenmesi ile birlikte 66 + 4 = 70’e ulaşılmaktadır.

AMA, halihazırda 66 yerine çoktan 70 sayısına ulaşmış olan Septuaginta’ya tekrar baktığımızda, Yaratılış 46:27’de şunu görürüz:

“Ve Yosef’in Mısır topraklarında dünyaya gelen oğulları DOKUZ RUH‘tu (İKİ değil!), Yosef ile birlikte Mısır’a gelen Yaakov Evi’nin bütün ruhları YETMİŞ-BEŞ candı.”

Septuaginta 46:27

Septuaginta sayıları toplamamaktadır !! Septuaginta’daki sayıları tekrar toplayalım:

Tanrı, hileleri böyle ortaya çıkarmaktadır!

Peki, Yunanca Septuaginta nasıl bu kadar yozlaşmıştır? Bugün sahip olduğumuz Septuaginta kopyaları aslında Sinaiticus ve Vaticanus’tur ve bunların her ikisi de Hristiyan İncili tamamlandıktan 150 yıl SONRAYA tarihlenir.

Muhtemelen, her ikisi de “Tanrı’ya yardım ettiklerini” düşünen, Yunanca kopyaları “değiştiren” iki farklı yazıcı vardı. İlk yazar geldi ve Yaratılış 46:27’de 70 sayısını gördü. Sonra sayıları topladı, 26. ayette geçen 66 canı gördü ve hesabın 4 kişi eksik olduğunu düşündü. Böylece 20 ve 22. ayetlere geri döndü ve 27. ayetteki 70 sayısına eşit olacak şekilde listeye dört yeni isim ekledi. Yani İbranice metindeki 14 kişiyi, 18 kişiye çıkardı.

Sonra başka bir yazıcı geldi. ÖNÜNDEKİ Elçilerin İşleri 7:14’de İstefanos’un 75 kişiden bahsettiğini gördü. Bu nedenle, 26. ayetteki 66 canın sayısını alarak görünen çelişkiyi gidermeye karar verdi ve 27. ayetteki “iki can” ı “dokuz can” olarak değiştirdi ve 66 sayısını 9 ile toplayıp istediği 75’e ulaşacağını düşündü. Ancak, 26. ayette bulunan 66 canın sayısının Yaakov, Yosef ve Mısır’da doğan iki oğlunu hariç tuttuğu gerçeğini gözden kaçırdı. 22. ayetteki 14 sayısının daha önceki bir yazıcı tarafından 18 olarak değiştirildiğini ve 26. ayette Yaakov, Yosef ve iki oğlunun hariç tutulduğunu fark edemeyerek, bu yeni yazı düzeltmesi bize 75’den daha büyük bir sayı olan 83’ü verdi.

Yunanca Septuaginta, yüzlerce ayette böyle bir karmaşaya sahiptir. Kendisiyle bile çelişir. Septuaginta bize Yaratılış’ta Mısır’a giden 75 kişi olduğunu söyler, ancak kendisi toplam 83 kişi saymaktadır. Yine Yasa’nın Tekrarı 10:22’de Septuaginta, İbranice metin ile aynıdır ve bize Mısır’a giden 70 kişinin olduğunu söylemektedir!

Septuaginta’nın Güvenilirliği ve Delil Kabul Edilmesi

Septuaginta (LXX), yalnızca Tora’nın Yunanca’ya bir çevirisiydi. LXX / Septuaginta’dan ilk kez MÖ 2. yüzyılda Aristeas Mektubu’nda bahsedilir. Mektupta, Kral Ptolemy II Philadelphus’un (M.Ö. 281-246’a kadar hüküm sürmüştür ) Yeruşalayim’deki Yahudi yetkililere, Tora’nın beş kitabının kütüphanesine eklenmesi amacıyla, Yunancaya tercüme ettirmek için İskenderiye’ye bir rabbiler heyetinin gönderilmesini talep ettiğini yazdığı belirtilmektedir. Bu olay Talmud’da da yer alır.

Bu konuyu ayrıntılı olarak “Tora’yı Tercüme Etmek” başlığı altında, Meam Loez Kitabı’nda Yaratılış 1:1 ayetini açıklarken yazdım. Okumak isteyenler için bağlantı: Tıklayınız

Sonuçta, yetmiş iki bilgin tarafından yapılan Yunanca’ya tercüme yalnızca Tora’nın tercümesiydi (Peygamberler ve Yazılar tercüme edilmedi) ve Yaakov’un soyundan Mısır’a gelenlerin sayısının 70 olduğunu belirten üç ayet de Tora’da bulunmaktadır.

Yahudiler Tora’yı her zaman orijinal dilinde, yani İbranice çalışmışlardır. Bir tercüme olan Yunanca değil. Tercümeler, çalışmada yardımcı olmaları için orijinal dilinde okuyamayanlar veya daha az öğrenime sahip sürgündeki insanlar tarafından kullanılabilir. Ama kimsenin itiraz edemeyeceği biçimde, elimizde orijinal metin varken, bir tercüme asla orijinalinin yerine geçemez ve delil oluşturamaz.

Bir davada, orijinal metin varken, orijinal metin yerine bir tercümesinin delil kabul edilmesini talep etmeniz gülünç karşılanır ve reddedilir. Buna “Best Evidence Rule” (En iyi kanıt kuralı) adı verilir. “En iyi kanıt kuralı”, bir belgenin orijinalini üstün kanıt olarak tutan yasal bir ilkedir. Kural, bir kopya, tercüme gibi ikincil kanıtların, orijinal bir belge varsa ve elde edilebiliyorsa kabul edilmeyeceğini belirtir.  Bugün, aynı biçimde misyonerler orijinal metin varken, bizden orijinal metni değil, bir tercümeyi delil kabul etmemizi beklemektedir.

Zamanla (Kutsal Kitap’ın diğer kitaplarını da içeren, ancak çevirileri onaylı olmayan ve bilinmeyen kişilerce yapılan Yunanca çeviriler çoğaldı ve yozlaştı. Hristiyanlar bu çevirileri daha uzun süre kullanmaya devam etseler de Yahudiler onları kullanmayı bıraktı.

Bugün Septuaginta olarak adlandırılan kitap, zamanla Hristiyanlar tarafından Yunancaya yapılan çevirilerdir ve  zamanla büyük ölçüde bozulmuşlardır. 5. yüzyılda Hristiyanlar LXX / Septuaginta’dan vazgeçmişti, çünkü; çok yozlaşmıştı. Bugün orijinal metnin terk edilmesi propogandası yapılarak, tutunacak bir dal olarak Septuaginta’nın öne sürülmesi çok ilginçtir.

Erken dönem bir kilise babası olan Origen 6 farklı versiyonu, (bu altı versiyonun beş tanesi Yunanca’dır) yan yana  koyarak düzgün bir çeviri oluşturmaya çalışmıştır. Bu düzgün çeviri oluşturma çalışması, altı sütundan oluştuğu için Hexapla olarak adlandırılır. Kendiniz kontrol edin!

Origen, Septuaginta’nın ne kadar kötü hale geldiği hakkında şöyle söylemektedir:

“Kiliselerimizde kullanılmakta olan nüshaları sahte olarak derhal reddedip, kardeşlerimizden aralarında bulunan kutsal kitapları ayırmasını ve Yahudiler’in gönlünü alıp, onları üzerinde oynama yapılmamış, sahtecilikten uzak nüshaları bize vermeye ikna etmelerini isteyeceğiz.”

Origen’den Africanus’a Mektup, “Ante-Nicene Fathers” Kitabı, Cilt 4.

Yine, Septuaginta’ya güvenmek yerine İbranice’den yeniden çeviri yapmaya karar veren St. Jerome (5. yüzyılın başları) vardır. Şöyle söyler:

(Septuaginta’yı) eski baskı Theodotions çevirisiyle harmanlayan Origen’ın coşkusuyla bu görevi üstlenmeye teşvik edildim.

St. Jerome

Ölüdeniz Parşömenleri ve Josephus

Yahudiler, dünyanın dört bir yanında aynı Tora’ya sahip olacak biçimde inanılmaz doğrulukta ve kontrollü Tora aktarım yöntemi olan bir mezoraya sahiptir.

Bazı yazıcıların Efrayim ve Menaşe’nin torunları hakkında bir kenar boşluğuna bir not alması ve bu notun zamanla bazı kopyalara (Yunanca ve İbranice) girmesi çok daha muhtemeldir. Görünüşe göre Kumran’da bulunan parşömenlerin bir kısmı (hepsi değilse de) gömülmeleri için saklanmıştır. Çünkü, bir Yahudi Kutsal yazısı düzeltilemez ise bir ritüel ile gömülür. Atılmaz. Genellikle bu tür belgeler “saklamak” anlamına gelen İbranice  גנז  fiilinden gelen bir Geniza’da גְּנִיזָה (depo) bulunmuştur.

Solomon Schechter, Mısır’ın Kahire kentindeki Ben Ezra Sinagogu’nda bulup 1896’da İngiltere’deki Cambridge Üniversitesi’ne getirdiği İbranice el yazmalarını da “geniza” da bulmuştu.

Masada’da (Ölüdeniz Parşömenleri ile çağdaş) bulunan parşömenler bugünkü Masoretik metne, Ölüdeniz Parşömenleri’nden daha yakındır, neredeyse  aynı olan parşömen parçaları vardır ve bu da Masoretik metnin en azından M.Ö. 2. yüzyıldan bugüne hiç değişmediğini  kanıtlamaktadır.

Ölüdeniz Parşömenleri, bulunanların çoğunun bir “mezarlıkta” saklanması sizi şaşırtmamalıdır. Masada’daki (Ölüdeniz Parşömenler ile aynı dönem) ve Wadi Murabit’teki parşömenler Masoretik metin ile neredeyse aynı olmakla birlikte, Ölüdeniz Parşömenleri’nin çoğunluğu gerçekte Septuaginta’yı değil, Masoretik metni destekler ve buna Büyük Yeşaya Parşömeni de dahildir!

Neden 70 de, 75 değil yanıtına başka bir eski tanığımız vardır: Bu kişi Josephus’tur ve M.S. 1. yüzyılda yazmış olduğu “The Antiquities of the Jews” eserinde Tora’daki sayıya tanıklık eder: 70.

Bu rüyanın cesaretlendirdiği Yaakov, oğulları ve hepsi onlara ait olanlarla birlikte Mısır’a neşeyle devam ettiler. Şimdi hepsi yetmiş kişiydi… Bunları eklersek, on altı ve elli dört, yukarıda bahsedilen sayıya [70] tamamlanır.

Yaakov’a gelince, içinde yaşadığı refahın büyüklüğüyle yabancılar tarafından da tanındı ve yetmiş kişiden fazla olmayan Mısır’a gelen oğullarına bıraktı; siz şimdi altı yüz binin üzerinde iken …

Kutsal Kitabınızı bilin!

Kutsal Kitabınızı bilirseniz, kimse inancınızı ve Tanrı ile olan bağlantınızı çalamaz.