Tamam öyleyse metne bakmaya başlayalım ve ne bulduğumuzu görelim. Tablonun sol sütununda yeniden yaratılış dünyasında baktığımız hikaye, Noah ve bağının hikayesi, sağ sütunda ise Yaratılış 2. Bölüm’deki Tanrı’nın insanı şekillendirme ve bir bahçe dikme hikayesi yer almaktadır. Hatırlarsanız, 2. Bölüm’deki gökler ve yeryüzünün nesillerinin gemiden çıkan Noah’ın nesillerini yansıttığından bahsetmiştik. Bu nesillerden hemen sonraki hikaye, Noah ve bağın hikayesi sol sütunda, Tanrı tarafından şekillendiren insanın hikayesi sağ sütunda yer alıyor.
Yaratılış öyküsünde, gökler ve yeryüzü nesilleri, bahçenin dikilmesi ve insanın biçimlendirilmesinden önceki sahneyi oluşturmaktaydı. Sonra eylem başlar ve Tanrı, insanı biçimlendirir. Yeniden yaratılış hikayesinde eylem başlamadan önce nesiller sahneyi oluşturur: “Bu üçü, Noah’ın oğullarıydı ve tüm dünya onlardan [gelenlerle] tekrar kalabalıklaştı.” Sonra, eylem başlar: Noah bir şey yapmaya başlar.
Öyleyse, bu iki hikayenin eylemi anlatan kısımlarını karşılaştıralım ve aralarında herhangi bir bağlantı bulup bulmadığımızı görelim. Bunu açıklığa kavuşturmak için, eylemi içeren kısımları mavi, sahneyi içeren kısımları pembe renk ile boyayalım.
Öyleyse görelim. “ve Noah toprak adamı bir şey başlattı ve bir bahçe dikti.” Bu bize başlangıçta, yaratılış hikayesinde bir şeyi hatırlatıyor mu, hikayenin başlangıcında? Bir bakalım. “Tanrı, adamı toprağın tozundan şekillendirdi.” Tanrı ne yaptı? Bu ilginç, Tanrı bir şey başlattı, Tanrı bir şey yarattı, Tanrı insanı yarattı. Diğer tarafta Noah bir şeyler mi yaratıyor? Noah bir şeye başlıyor, neye başlıyor? Yani, hem Tanrı hem de Noah’ın bir girişimde bulunduğunu söyleyebiliriz, her iki hikayede de başlayan bir eylem var.
Merak ediyorsanız, Tora, anladığınızdan emin olmak için neredeyse kafamıza vuruyor. Noah, ne olarak adlandırılıyor? Ona “toprak adamı” “İş Ha’adamah” diyoruz. Peki, diğer tarafta bu cümle var mı? Şuna bakın. “Vayitzhar HaŞem Elokim” – “ve Tanrı yarattı”, Tanrı bir şey başlattı. Ne yaptı? Adam’a başladı; “Aphar min ha’adamah” – aynı kelime var, “topraktan”. İşte toprak adamı Noah ve diğer tarafta Tanrı topraktan bir adam yaratıyor. Çok ilginç. “Noah başlar, toprak adamı” ve “Tanrı başlar topraktan bir adam.” İlginç.
“Noah başlar, toprak adamı” ve “Tanrı başlar topraktan bir adam.“
Sonra yine, merak ediyorsanız, Tora kafanıza yine bir şekilde vuruyor. Dokuzuncu bölümdeki bir sonraki kelimeye bakın. “Vayitah kerem” – Noah’ın yaptığı bir sonraki şey bir üzüm bağı dikmektir. İkinci bölümde tahmin edin bakalım ne oluyor? “Vayitah HaŞem Elokim gan b’Eden mikedem” Tanrı bir bahçe diker!
Tanrı ve Noah önce bir şeye başlar ve hemen sonra bir şey diker. Tanrı, bahçe diker, Noah bir üzüm bağı.
Merak ettiyseniz, “Vayitah” (dikti) kelimesi Tora’da çok yaygın bir kelime değildir, “Vayitah” kelimesinin bu biçimi Tora’nın tamamında sadece üç kez geçer. İlk ikisi, bu iki bölümdedir.
Sonraki yazıda benzerlikleri keşfetmeye devam edeceğiz. O güne dek, sizden iki bölümü tekrar okuyup, bu paralellikleri aramanızı bekliyorum. Görüşmek üzere.
Kaynak: Rabbi David Fohrman