“Elohim” kelimesi neden çoğuldur?  Kuantum fiziği böylece evrendeki temel birliği ortaya çıkarır.” Erwin Schrodinger אֱלֹהִ֔ים  elohim kelimesi, Tanrı anlamındaki אלה  eloah kelimesinin çoğul halidir. Bu nedenle bu kelimenin Tanrı’nın üçlü birliğini, özde bir – görünüşte üç olduğunu, hatta bu kelimenin tek tanrılı inanç öncesi çok tanrılı dönemden kalan bir fikir olduğunu öne sürenler de vardır. ...

Hristiyan İncili’nde Matta Kitabı’nda İsa, Ferisiler’e dönüp sorar: Matta 22:42 Ferisiler toplu haldeyken İsa onlara şunu sordu: “Mesih’le ilgili olarak ne düşünüyorsunuz? O kimin oğludur?” Yani, günlük konuşma diliyle “Mesih kimin soyundan gelecektir?” diye sormaktadır. Onlar da, “Davut’un Oğlu” dediler. 22:43 İsa şöyle dedi: “O halde nasıl oluyor da Davut, Ruh’tan esinlenerek O’ndan ‘Rab’ diye ...

Tora’da kadın köleler? Bu peraşada, kadın hizmetkar ile ilgili kanunları görürüz – daha da kötüsü, bir kız çocuğu, ailesi tarafından satılır! Tora’nın 21. yüzyıl öğrencileri olarak, bu zor metni nasıl anlamalıyız? Bu videoda, Rabbi Fohrman bize, Tora’nın daha iyi bir toplum yaratmak amacıyla, sosyal ve ekonomik eşitsizliği ele almak konusunda proaktif olmamızı, değişikliğe başlamamız ve ...

Tora, birbirinden kopuk, bağlantısız, ayrık hikayelerden mi oluşur? Yoksa, bir büyük hikaye midir? Bereşit Peraşası’ndaki (Yaratılış 1:1 – 6:8) tüm hikayeleri bir araya getiren beklenmedik bağlantıyı keşfediyoruz. Tanrı’nın bize neden dünya tarihinin ilk bin yıllarındaki bu hikayeleri anlatmayı seçtiğini hiç düşündünüz mü? Belki Bereşit Peraşası aslında Tora’nın hikayesinin geri kalanı için önemli bir önsöz olarak ...

Yeşaya 9:6 ayetini, sanki gelecekte gerçekleşecek bir peygamberlikten bahsediyor, Tanrı İsa hakkında konuşuyormuş gibi göstermek için Hristiyan İncilleri ayeti açıkça bilerek yanlış tercüme etmişlerdir.   Ayet, gelecekte gerçekleşecek bir olaydan veya bir mesihten bahsetmemektedir. Aksine, ayetin öncesini ve sonrasını okuduğunuzda kolayca görebileceğiniz gibi, Yeşaya Peygamber, Kral Hezekiyah’ın yüceltilmesinden ve Kudus’ün (Yeruşalayim) 2700 yıl önce, Asurluların ...

Hristiyanlar, Yahudilerin ancak “yeni antlaşma” ile kurtuluşa kavuşabileceklerini iddia etmektedir. Misyonerler, bu “yeni antlaşma”nın Çarmıh’taki antlaşma olarak, İsa’nın kanının insanlığın günahları için döküldüğünde yaklaşık 2000 yıl önce yerine getirildiğini söylerler. Hristiyanlara göre Tanrı’nın İsrail halkı ile yapmış olduğu antlaşma artık “eski” olmuş, Tanrı bu eski antlaşmayı, yenilemiştir. Tanrı, “Yeni bir antlaşma” demekle ilkini eskimiş saymıştır. Eskiyip ...

“Esas olan uygulamaktır.” (Bilgelerimizin Öğretileri – Pirkei Avot) Tora çoğunlukla Tora Hayim “yaşayan Tora” olarak adlandırılır. Yahudiliği ve Yahudi halkını tanımlayan Tora, onların yaşamı ve özüdür. Tora’da 613 Mitsva vardır. Bu bölümde Mitsvaların yapısına ve bunların insan için yararına, yaratılışı düzeltmek, arıtmak için bir araç ve Aşem ile insan arasında bir aracı olarak Mitsvaların yapısına ...

Kilise, İsa’nın Çarmıh’ta ölmesinin insanlık için nihai aklanma olduğunu ve hayvan kurban etmenin sonu olduğunu iddia etmektedir. Yuhanna 9:30 şöyle demektedir: İsa şarabı tadınca, “Tamamlandı!” dedi ve başını eğerek ruhunu teslim etti. Pavlus’a göre İsa’nın ölümü günaha karşılık son sunudur. Romalılar 6:10’daki (ephapax) kelimesi bunun bir daha tekrarlanmayacağı anlamına gelir. İlk dönem Hristiyan müdafisi Justin ...

Sukkot Bayramı kapımızda! Onu nasıl kutlayacağımızı biliyoruz: Bir çardak yapıyoruz ve onun içinde yedi gün yaşıyoruz. İyi de bunu neden yapıyoruz? Bu günlerde biz neyi anıyoruz? Atalarımız çölde bu çardaklarda yaşamıştı. Biz de bu günleri anıyoruz değil mi?     Bu konudaki fikir ayrılığına geçmeden önce, Tora’da adı belirtilen üç bayram, Pesah, Şavuot ve Sukkot ile ...

Tek olması gereken kan mı? Bazı Hristiyanlar, kilisenin köşetaşı inanç ilkesinin “kan dökülmeden bağışlama olmaz” olduğunu öğrendiklerinde şaşırmaktadırlar. Yahudi Kutsal Yazıları’nda bulunmayan bu Hristiyan inanç ilkesi İbraniler 9:22’de bulunmaktadır. Hristiyan İncileri’nde İbraniler 9:22’a dipnot olarak Levililer 17:11 ayeti referans olarak verilmektedir. Oysa, sözde bu referans Tora’ya dayanmaz ve sonraki Yahudi peygamberler tarafından da açıkça geçersiz ...

Peygamber Nedir? Bir peygamber Tanrı’dan halka iletmek için bir mesaj alan bir kişidir. Rambam,  “Tanrı’nın peygamberlik aracılığı ile insanlık ile iletişim kurmasını” Yahudi inancının 13 İnanç Esası’ndan biri olarak görmektedir.   Bu mesajlarda ne vardır? Birey olarak peygamberlere iletilen mesajların amacı, varoluş amacını ortaya koymak ya da yaşam yasalarını yasalaştırmak değildir. Bu, Tora’da ve Tanrı’nın ...

Niçin bazı kişileri gerçek bir peygamber olarak kabul ediyoruz da bazılarını kabul etmiyoruz? Gerçek bir peygamber ile gerçek olmayan arasında ne fark vardır? Gerçek olan ile olmayanı ayırt etme kriterlerimiz nelerdir? Rambam, Onüç İnanç Esası’nın altıncısı olarak, peygamberlik kavramını listeler. Hilchot Teshuva 3:8’de Rambam, Gelecek Dünya’da yeri olmayan heretikler arasına “Peygamberliğin var olmadığını ve bilginin ...

“Tora bizim hayatımız ve günlerimizin uzunluğudur.” (Dua kitabı Siddur’dan bir alıntı)   Tora tam olarak nedir? 3. Bölümde Tora’nın yasa demek olmadığını, ancak “öğreti” anlamına gelen Horaah sözcüğünün kökünden geldiğini açıklamıştık. Tora, Aşem’in talimatı ya da insanlığa öğretisidir. Bu tanım çok önemlidir. Bu, uygulamadan ayrık kalan diğer bilimler veya entelektüel sistemlerin aksine, Tora bilgisinin eyleme ...

Simchah (sevinç) engelleri aşabilecek bir buldozerdir, ancak depresyon duygusuz felce yol açabilir.   Hasidik yaşam biçiminde, “Aşem’e sevinçle hizmet et” sadece bir özdeyiş değil, bir hasid için yaşam ajandasıdır. Ringde mücadele eden iki güreşçi düşünün. Biri fiziksel açıdan diğerinden daha güçlü olabilir, ancak kazanacak olan istekli, canlı ve coşkulu olanıdır. Aynı şekilde, Aşem’e hizmette “hayvansal ...

Kişisel olarak biri hangi seviyeyi amaçlayabilir? Bu, akademik ya da mesleğe ilişkin başarılara ulaşılması değil, kişisel gelişim ve karakterin arıtılması, düzeltilmesi meselesidir. Her bireyin bilinen bir Tzaddik olması zorunlu mu ya da  mümkün müdür? Talmud, her insanın “eylemlerinin, ataları Avraam, Yitzhak ve Yaakov’un seviyesine ne zaman ulaşacağını” merak etmekle yükümlü olduğunu belirtir. Fakat her birey ...

Talmud, başarı için Aşem’e dua eden bir hırsızın hikayesini anlatır. Bu hırsız bir inanan mıdır yoksa değil midir? Evet ise, hırsızlık neden yapıyor? Hayır ise, neden Aşem’e dua ediyor? Bunun cevabı, inancının yalnızca yüzeysel, dışsal olduğu ve tüm duygu, düşünce ve davranış biçimini etkileyecek ölçüde inancını içselleştirmediğidir. İnanç, akılsallıştırılmalı, mantık çerçevesinde değerlendirilmeli, içselleştirilmeli ve eylemlere ...

Hayatın en büyük mücadelelerinden biri de “neden”i anlamaktır.   Genellikle kriz, travma ya da keder ile karşı karşıya kalsak da, sezgisel olarak anlam ve amaç ararız. Varlığı tamamen kavrayamayacak olmamızın soğuk gerçekliği bizim dona kalmamızı sağlar.   Kabala’nın inancımızı tazelediği bir yol, reenkarnasyon ve ruh göçünü sunmaktır. Konu hakkında söz konusu eserde açık bir atıf ...

Daha önce de belirtildiği gibi Rabi Schneur Zalman, Tanya’da her Yahudi’nin iki farklı ruhun birleşimi olduğunu açıklar. İlk ruh, vücuda can veren Nefesh HaBehamit’tir. Bu ruh haz ve istekten akıl ve duygulara kadar uzanan bir ruh enerjisi altyapısıyla tamamlanır.   Nefesh HaBehamit’in bütün ruh güçlerinde ortak olan şey, hepsinin vücudun temel ihtiyaçlarını, tutkularını ve arzularını ...

“Ben yalnızca Efendim’e hizmet etmek için yaratıldım.” (Bilgelerimizin Öğretileri – Pirkei Avot)   Bir zamanlar defalarca tekrar edilen “sol sağ, sol sağ” kelimeleri ile dolu bir gazete reklamı vardı. Sayfanın alt kısmında kalın harflerle şu soru sorulurdu “Ama nereye gidiyorsun?” Yaşam boyunca dolaşırken ve dalgalı denizlerde gezinirken, rotalarımız olmalı ve bir yön hissine sahip olmalıyız. ...

Şimdi Tzimtzum’un içerisinde sonlu yaratılışın varolabileceği boşluğu yarattığında, yaratılış düzeni zincirinin farklı aşamalarını ayrıntılı olarak inceleyeceğiz. Bu aşamaları tanımlamak ve kapsamlarını anlayışımıza yaklaştırmak için bir inşaatçı benzetmesini kullanacağız.   Bir çiftin kendileri ve aileleri için ideal bir ev inşa etmek istediklerini düşünün. Bu fikir onları birdenbire vurmuştu. Zihinlerindeki bir anlık flaş içerisinde iç bahçeleri ve ...

On Sefirot’un isimleri şöyledir:   Hokmah – bilgelik,   Binah – anlayış,   Daat – bilgi,   Hesed – iyilik,   Gevurah – kuvvet,   Tiferet – güzellik,   Netzach – zafer   Hod – ihtişam,   Yesod – temel   Malkut – krallık   Ruhsal dünyalarda gerçekleşen her şey Sefirot aracılığıyla gerçekleşir. Ancak daha ...

Kabala, yaratılışın ilk kökenlerini inceler. Kabala’da Aşem’e Ein Sof denir; “Sonsuz” olan Varlığı ifade eder. Yaratılış eyleminde, Aşem sonsuzdan sonlu bir şey yaratmıştır. Bu nasıl olmuştur?   Kabalistik metinlerden bazıları, İlahi Gücün bu sonlu dünyaya aktıkça kademeli biçimde daralıp sonunda bu dünyada tam bir gizlenme noktasına ulaştığından bahsederken, Arizal’ın Kabalası farklı bir bakış açısı getirdi. ...

Kutsal Kitap’taki en çarpıcı rüyalardan biri Yaakov ve merdivendenidir. Yaaakov, yozlaşmış amcası Laban’ın dünyasına girmek için ailesinden ve topraklarından ayrılarak kişisel sürgüne başlamıştır. Yisrail’den ayrılmadan hemen önce, babası Yitshak’ın bağlandığı yer olan, Yeruşalayim’deki gelecekte Tapınak Dağı olacak yerde dinlenir. Yaakov uykuya dalar ve meleklerin çıkıp indiği bir merdiveni rüyasında görür. Klasik olarak, bu sahne Yisrail’de ...

Aşem’in Kendisi hakkında ne diyebiliriz? Maimonides, en büyük eseri Mişna Tora’ya (Tora’nın Tekrarı) şu sözlerle başlar: “Bütün temellerin temelleri ve tüm bilgeliğin temel direği, tüm varoluşu varlığa getiren bir İlk ve Asıl Varlık olduğunu bilmektir. Göklerin, yerin ve bunların arasında olanların tüm varlıkları yalnızca O’nun Varoluşunun gerçeğinden ortaya çıkmıştır.”   Hasidizm, bu temel ve ilk ...

“Çünkü sular denizi nasıl dolduruyorsa, Dünya da RAB’bin bilgisiyle dolacak” (Yeşaya 11: 9)   Gelecek neye sahip? Dünyanın 6000 yıl varolacağı ve daha sonra yeni bir hale gireceği yönündeTalmudik ifade vardır. Bugün, İbrani 5766 yılındayız – bu da yedinci binyıldan bizi 234 yıl uzakta yapmaktadır. Kabala, her bin yılın İlahi bir güne denk olduğunu ve ...

Safed şehri bir depremle yıkıldı ve Yahudi hayatının kısa ve öz rönesansı sona erdi.   Bununla birlikte, kısa sürede üretilen edebi eserler Yahudi dünyasına yayıldı. Dünyaca kabul edilen Yahudi Yasa Kuralları (Shulchan Aruch) Rabi Joseph Karo tarafından yazılmıştı ve Rabi Moses Isserles’ın (Krakow, Polonya Hahambaşısı) Aşkenazi veya Avrupalı Yahudi gelenekleri ile yaptığı açıklamalar ile daha ...

1492’de Yahudiler İspanya’dan sürüldü. Bazıları Batı’ya Amerika’yı keşfetmek için giderken çoğunluğu toplu halde Doğu’ya Türkiye’ye gittiler ve onaltıncıyüzyılın başında, bir dizi Yahudi Kutsal Topraklar’da Safed şehrine yerleşti.   Yahudi dünyasını değiştirecek ve şekillendirecek bu mistik kentte seksen yıllık bir dönem boyunca Yahudi yaşamı ve etkinliği için bir rönesans gerçekleşti.   Şehrin Rabi’si, ünlü Rabi Joseph ...

Tannaik döneminde Kabala’nın en ünlü metni olan Zohar’ın Rabbi Shimon Bar Yochai (Rashbi olarak da bilinir) tarafından yazıldığı düşünülüyordu. Rashbi, Roma devleti öğretmeni Rabbi Akiva’nın da aralarında bulunduğu tüm Tora öğretmenlerini idam ettiği kargaşalı dönemde yaşadı.   Rashbi’nin kendisi Roma zulmünden kaçmak zorunda kaldı ve on beş yıl boyunca oğlu Rabbi Elazar ile birlikte bir ...

Tora’yı alırken Moşe’ye Tora’nın içeriğini iki farklı paket ile sunması emredildi.   “Yazılı Yasa” -Tora Şebitav   “Sözlü Gelenek” -Tora ŞeBeal Pe   Yazılı Yasa ile genel olarak Moşe’nin beş kitabı kastedilmektedir: Yaratılış (Bereşit), Çıkış (Şemot), Levililer (Vayikra), Sayılar (Bamidbar) ve Yasa’nın Tekrarı (Devarim) Tora olarak bilinir. Moşe’nin kendisi, kitabın düzenli olarak ibadet yerlerinde okunmasını ...

“Musa Tora’yı Sina’da aldı.” (Bilgelerimizin Öğretileri (Pirke Avot) 1: 1)   Tora, “ders” veya “öğretim” anlamına gelir. Tora, Aşem’in İnsanoğlu’na talimatıdır. Tora’da Yahudiler için mitzvalar ve Yahudi olmayanlar için yedi mitzva yer alır. Mitzva emir demektir, ancak daha derin anlamda bağlantı anlamına gelir.   Bir Yahudi, Aşem ile insan faaliyetinin tüm yelpazesini benimseyen yollarla bağlantı ...