“Elohim” kelimesi neden çoğuldur?
“Elohim” kelimesi neden çoğuldur?
Kuantum fiziği böylece evrendeki temel birliği ortaya çıkarır.”
Erwin Schrodinger
אֱלֹהִ֔ים elohim kelimesi, Tanrı anlamındaki אלה eloah kelimesinin çoğul halidir. Bu nedenle bu kelimenin Tanrı’nın üçlü birliğini, özde bir – görünüşte üç olduğunu, hatta bu kelimenin tek tanrılı inanç öncesi çok tanrılı dönemden kalan bir fikir olduğunu öne sürenler de vardır.
Farklı gruplardan bu kişiler, çoğunlukla Hristiyanlar, Tora’da sıkça görülen, Tanrı’nın אֶלהִים, (Elohim) isminin sonuna eklenen çoğul son ek olan İbranice harfler “ים” (yud ve mem, “im” olarak telaffuz edilir) ile çoğul biçimini işaret ederek, Tanrı’nın çoklu bir birlik olduğunu, Elohim isminin birden fazla kişiyi içerdiğini iddia ederler. Hristiyanlar bu iddialarını yaparken her zaman olduğu gibi, iyi niyetli ama bilgisiz kişileri aldatarak, yeterince araştırma yapmadan kendilerine sunulanı sorgusuz sualsiz kabul edeceklerine güvenmektedir.
Oysa, Yahudi Kutsal Kitabı’nda yapılacak kısa bir araştırma dahi bu iddiadaki kandırmacayı ortaya çıkarabilir.
Örneğin;
Çıkış 4:16 Senin için halka o konuşacak. O senin sözcün olacak, sen de onun Elohim‘i olacaksın
Çıkış 7:1 Tanrı Moşe’ye “Gör!” dedi. “Seni Paro için (Elohim) Tanrı yapıyorum; ağabeyin Aaron da sözcün (Peygamber) olacak.
Bu iki ayette Tanrı, Moşe’nin Elohim olduğunu söylemektedir! Elohim kelimesi üçlü birliği ifade ediyorsa, o halde üç tane mi Moşe vardır? Moşe de üçlü birlik midir?
Üstelik, Tanrı’nın doğasında çokluk varsa, Tanrı’nın Kutsal Kitap’ta en çok kullanılan ismi olan dört harfli isim Tetragrammaton niçin çoğul olarak değil de tekil yazılmıştır? Niçin Tanrı’nın diğer tüm isimleri tekil haldedir?
Devam edelim:
Elohim kelimesi Yahudi Kutsal Kitabı’nda şu anlamlarda kullanılır: (Kendiniz kontrol edin!)
- Melekler (Elohim) Mezmurlar 8:6
- Hakimler (Elohim) Çıkış 21:6, Çıkış 22:8
- Sahte tanrılar (Elohim) Çıkış 18:11, Hakimler 16:23, Yaratılış 35:2, Çıkış 12:2, Çıkış 20:3, Çıkış 23:24, Çıkış 34:14-5…
- Tanrısal (Elohim) Malaki 2:15 (Bu ayetteki “Tanrısal tohum” üçlü birlik midir?”)
Acaba, yukarıda verilen ayetlerdeki hakimler, melekler, sahte tanrılar da üçlü birlik midir ya da özde bir, görünüşte çoklu kişi midir?
Ayrıca, Hristiyanlarca çok önem verilen King James Bible, ESV, NASB gibi Hristiyan çevirileri, 1 Samuel 14:15 ayetinde yer alan Elohim kelimesini, NIV, ESV, BSB, NASB, KJV …gibi Hristiyan çevirileri, Yaratılış 30:8 ayetinde yer alan “Elohim” kelimesini “büyük-güçlü” olarak tercüme etmektedir. (Kendiniz bakın ve kontrol edin!)
Neden?
Çünkü, bu ayetlerde “Elohim” kelimesinin kullanımı, üçlü birlik olarak propagandasını yapmak için uygun değildir!
Elohim kelimesi çoğul pekiştirmeli bir söz dizimine sahiptir ve anlam bakımından tekildir. İbranice, ים (im) son eki çoğunlukla eril çoğulu gösterir. Bununla birlikte, “Elohim” kelimesi, anlam olarak İsrael’in Tanrısı’na atıfta bulunduğunda, gramer açısından tekildir (yani tekil bir fiil veya sıfatı alır), fakat pagan tanrılar anlamında kullanıldığında dilsel olarak çoğuldur (yani çoğul fiil veya sıfatı alır) Bakınız: Mezmurlar 96:5, 97:7
Bu gramer düzeni, Yaratılış 1: 1’de בָּרָה (bara) “yarattı” fiilin tekil olduğu gerçeğinden de anlaşılacağı üzere, Yahudi Kutsal Yazıları boyunca iyi bilinmekte ve yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Eğer Yaratılış 1:1 ayetindeki “Elohim” kelimesi çoklu bir tanrıyı ifade ediyor olsaydı, öncesindeki “bara” kelimesi tekil değil, çoğul halde olurdu.
Örneğin, חַיִים (chayim) kelimesi (“hayat”) olarak çevirilir. Bu kelimenin Elohim kelimesinde olduğu gibi çoğul son eki olan “im” ekini almış olduğuna dikkat edelim, ancak yine de Kutsal Kitap boyunca, tekrar tekrar, tekil olarak “hayat” anlamına gelmektedir.
Örnekler:
Yaratılış 27:46 Sonra Yitshak’a, “Bu Hititli kadınlar yüzünden canımdan bezdim” dedi, “Eğer Yaakov da bu ülkenin kızlarıyla, Hitit kızlarıyla evlenirse, nasıl yaşayayım (tekil halde) -my life חַיִים (chayim)?
Eyüp 10:12 Bana (tekil halde) yaşam -life חַיִים (chayim) verdin, sevgi gösterdin, İlgin ruhumu korudu.
Sadece Yahudi kaynaklarında değil Hristiyan kaynaklarına benzer açıklamalar bulunabilir.
Örneğin, Yaratılış 1:1 yorumunda:
“Tanrı yarattı.”
İbranice Elohim ismi çoğuldur, ancak tek gerçek Tanrı’yı referans aldığında fiil tekildir ve Yahudi Kutsal Metinleri’nde bu yaygın bir kullanımdır. Kelimenin çoğul kullanılması, sayısal çokluk yerine yoğunlaşmayı ifade eder ve haşmetinin, görkeminin çokluğu veya olanakların çokluğu olarak adlandırılmıştır.
New International Version Study Bible, Grand Rapids: Zondervan, 1985, sayfa 6.
Neden “Elohim”?
Son olarak, Elohim isminin ilettiği önemli mesajı araştırmamız önemlidir. Emin olmak için iki soruya cevap verelim:
1) Tora neden Tanrı için bu pekiştirmeli çoğul ismi kullanmaktadır?
2) Yaratılış kitabının başlangıcında, yaratılışı anlatımı boyunca neden bu isim hakimdir?
Tora’da görüldüğü gibi, Yüce Tanrı’nın birçok ismi ile ilgili temel bir ilke vardır: Bunlar İsrael’in Tanrısı’nın tarifleridir.
İsimler, Tanrı’nın bize kendisini nasıl gösterdiğini açıklar, insanların perspektifinden Tanrı’yı tarif eder.
Elohim ismi, “güç” ya da “kuvvet” anlamına gelen İbranice kök “el” kelimesinden gelmektedir. Bu ortak kök Yahudi Kutsal Yazıları boyunca çeşitli kelimelerde görülmektedir.
Örneğin, bu kelimeyi Tehillim (Mezmurlar) 29’un meşhur açılış kelimelerinde, הָבוּ ליהוה בְּנֵי אֵלִים (havu la’donai b’nai eylim) kullanıldığını görüyoruz. Bu bölüm bilindiği gibi, cemaat okumasını takiben Tora tomarı Aron Kodeş’e döndüğünde neşeyle söylenir. Bu asil kelimeler ne anlama gelir?
Mezmurlar 29:1 Ey Tanrı oğulları (bene elim – Güçlerin oğulları), Tanrı’ya verin, Tanrı’ya izzet ve kudret verin.
Bu ayetler düşünüldüğünde, Elohim adını daha iyi anlarız. Pagan zihni, gözlemlediği ve bağımlı olduğu güçlerin her biri için ayrık ve farklı bir tanrı atfetmiştir. Uluslar, güneşten veya yağmurdan kaynaklanan yaşam veren ve şaşkınlık verici enerjiyi incelemiş ve bu güçleri kontrol ettiğine inandıkları birçok tanrıya tapmıştır. Bol miktarda hasat ve bereket için bunların her birine hükmeden tanrılara tapmışlardır.
Eski toplumlar, onları koruyan veya korkutan güçler nedeniyle hayrete ve dehşete düşmüş, bu güçlerin yani tanrıların gönlünü almak, onları yatıştırmak için, her bir tanrıya özenle hazırlanmış ritüeller ile saygı göstermiş ve onları kutsamışlardır.
Tora ise, insanlık için kökten farklı bir mesaj taşımaktadır:
Evrendeki yaşamı destekleyen tüm kuvvetler, birbirinden farklı , bağımsız, ayrık olarak gördüğümüz tüm güçler aslında dünyanın Tek Efendisi’nden, Evrenin Tek Yaratıcısı’ndan yayılır. Bu nedenle O’nun adı tüm bu “Orduların Rabbi – Adonay Tsevaot” dur.
Bu büyük mesajı Tanrı’nın adı olan Elohim içermektedir. Dünyanın tüm güçleri, Avraam, Yitshak ve Yaakov’un Tanrısı’ndan çıkar. Bu nedenle, yalnızca İsrael’in Tanrısı – Elohim – tapmaya ve O’na bağlılığa layıktır.
Bu nedenle Tora, Yaratılış’ın ilk iki bölümünde neredeyse tamamen Tanrı’nın adı olarak Elohim kelimesini kullanmaktadır. Yaratılış Kitabı’nın bu açılış bölümlerinde Tanrı, evreni harekete geçiren ve ayakta tutan tüm güçleri ve kuvvetleri yaratmaktadır ve Kendisi’nin de ayrık görülen tüm bu güçleri Yaratan, Tek Kaynak olduğunu anlatmaktadır.
Avraam yola çıktığında, insanlar varlığın özü olan Tek, Bir, asıl Tanrı’nın var olduğunu anlamışlardı. Bu Tanrı, Kabala’da “Havaya” kod adı ile bahsettiğimiz dört harfli adı olan Tetragrammaton’dur. Bu ad tekil biçimde yazılır. Aslında bu isim, temel olarak “olmak” fiilinin çekimlerinin birleşimidir.
Yani; haya (Oldu), hove (Olan) ve yihiye (Olacak)
Bu kelimelerinin birleşimi olan ismi ile Tanrı’nın zamanın ötesinde, geçmişte var olmuş, şimdiki zamanda var olan ve gelecek zamanda var olacak olan olduğu anlatılır.
O dönemde insanlar Havaya kavramını biliyorlardı, ama bu kavramın görünüşte erişilemez ve hayatlarıyla ilgisiz görünen çok yüksek bir fikir olarak düşünüyorlardı. Bu ulaşılmaz, insan hayatı gibi küçük meseleler ile ilgilenmeyen çok yükseklerde bir tanrı kavramı yerine, görünür, hayatlarına doğrudan etkide bulunan doğanın birçok kuvveti ile bağlantı kurmayı tercih ettiler.
Bu kuvvetleri “büyük güçler” anlamındaki “Elohim” olarak adlandırıyorlardı. Avraam geldi ve şöyle dedi:
“Hepiniz yanlış anladınız. Havaya, Elohim’dir. Hepsi Bir’dir.”
Kanıt: Yaratılış 2:5-22, Yaratılış 3:1, 3:8…Kendiniz bakın!
Havaya Elohim, varoluşun, hepimizin özüdür, Bir’dir. O, doğadaki tüm güçlerin Bir Olan’da toplanmasıdır. Görünürdeki çokluğun ardındaki Birlik, her şeyin kaynağı Teklik’tir.
Bu nedenle, Baal HaTurim’in de işaret ettiği gibi, “Elohim” kelimesini oluşturan İbranice harfler, “Doğa” (haTeva) kelimesi ile aynı sayısal değere sahiptir.
Kutsal Kitabınızı bilin!
Kutsal Kitabınızı bilirseniz, kimse inancınızı ve Tanrı ile olan bağlantınızı çalamaz.